ഇന്ത്യൻ റെയിൽവേ പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണത്തിൽ ചരിത്ര നേട്ടം കുറിക്കുന്നു. 2030-നുള്ളിൽ നെറ്റ് സീറോ കാർബൺ എമിഷൻ ലക്ഷ്യം നേടിയെടുക്കാനായിരുന്നു ആദ്യം ലക്ഷ്യം വെച്ചിരുന്നത്. എന്നാൽ, റെയിൽവേയുടെ വൻ ഇലക്ട്രിഫിക്കേഷൻ പദ്ധതികൾ വിജയകരമായി നടപ്പിലാക്കുന്നതിനാൽ, ഈ വർഷം അവസാനത്തോടെ തന്നെ (2025 ഡിസംബർ) നെറ്റ് സീറോ (Scope 1) ലക്ഷ്യം കൈവരിക്കുമെന്ന് റെയിൽവേ അധികൃതർ അറിയിച്ചു.

2023-24-ൽ റെയിൽവേയുടെ വാർഷിക കാർബൺ എമിഷൻ 3.32 മില്യൺ ടൺ ആയിരുന്നു. ഇതിനകം 90% ട്രെയിനുകളും ഇലക്ട്രിക് ട്രാക്ഷനിലാണ് പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. 2024-25-ൽ Scope 1 കാർബൺ എമിഷൻ 2.02 മില്യൺ ടൺ ആയി കുറഞ്ഞു. 2025-26-ഓടെ 95% ട്രെയിനുകൾ ഇലക്ട്രിഫൈഡ് ആകുമ്പോൾ ഈ എമിഷൻ 1.37 മില്യൺ ടൺ ആയി കുറയുമെന്ന് കണക്കാക്കുന്നു.

2025 ഡിസംബർ അവസാനത്തോടെ, റെയിൽവേയുടെ കാർബൺ എമിഷൻ 2.2 മില്യൺ ടൺ CO2 കുറയ്ക്കും. ഇത് റെയിൽവേയുടെ ആകെ എമിഷനെക്കാൾ 2 ലക്ഷം ടൺ കൂടുതലാണ്.

2030-ഓടെ ട്രെയിൻ ഓപ്പറേഷനുകൾക്കായി ഏകദേശം 10 ഗിഗാവാട്ട് വൈദ്യുതി ആവശ്യമായിരിക്കും. ഇതിൽ 3 GW പുനരുപയോഗ ഊർജ്ജത്തിൽ നിന്നായിരിക്കും (ഹൈഡ്രോ, സോളാർ, വിൻഡ്), 3 GW താപനിലയിലും ആണവ ഊർജ്ജത്തിലുമാണ്. ബാക്കി 4 GW വൈദ്യുതി പവർ ഡിസ്‌ട്രിബ്യൂഷൻ കമ്പനികളിൽ നിന്ന് ലഭ്യമാക്കും.

റെയിൽവേയുടെ പുനരുപയോഗ ഊർജ്ജ പദ്ധതികൾ സജീവമായി മുന്നേറുകയാണ്. സോളാർ, വിൻഡ്, ആണവ ഊർജ്ജം എന്നിവയിൽ കൂടുതൽ നിക്ഷേപം നടത്താൻ പദ്ധതിയുണ്ട്. പവർ മന്ത്രാലയത്തിൽ നിന്ന് 2 GW ആണവ ഊർജ്ജം റെയിൽവേയ്ക്ക് അനുവദിക്കണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

ഇലക്ട്രിഫിക്കേഷൻ മൂലം ഡീസൽ ചെലവ് വലിയ തോതിൽ കുറയുന്നുണ്ട്. 2025-26-ൽ ഡീസലിനായി റെയിൽവേ ചെലവഴിക്കേണ്ടത് 9,528.53 കോടി രൂപ മാത്രമായിരിക്കും. കഴിഞ്ഞ പതിറ്റാണ്ടിനിടയിലെ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ഡീസൽ ചെലവാണിത്.

രാഷ്ട്രത്തിന്റെ ഗതാഗത മേഖലയിൽ പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദമായ മാറ്റം നടപ്പാക്കുന്നതിൽ ഇന്ത്യൻ റെയിൽവേയുടെ നേട്ടം അഭിമാനകരമാണ്. നെറ്റ് സീറോ ലക്ഷ്യത്തിലേക്ക് അഞ്ച് വർഷം മുൻപേ എത്തിച്ചേരുന്ന ഈ നേട്ടം, ഇന്ത്യയുടെ ഗ്രീൻ എനർജി ദൗത്യത്തിനും ആഗോള പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണ ശ്രമങ്ങൾക്കും വലിയ മാതൃകയാകുന്നു.